Trị sẹo lồi – Sẹo lồi có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể như tay, chân, lưng, tai, và khuôn mặt. Mặc dù sẹo lồi không gây ảnh hưởng đến sức khỏe, nhưng nó có thể làm mất tự tin và khiến nhiều người không thể mặc lên người những bộ đồ đẹp mà mình yêu thích. Vậy liệu có cách nào để điều trị sẹo lồi một cách đơn giản và hiệu quả? Dưới đây là danh sách các phương pháp điều trị sẹo lồi an toàn và hiệu quả nhất hiện nay.
Tại sao xảy ra sẹo lồi?
Sẹo lồi là gì?
Sẹo lồi là kết quả của một tổn thương trên da, gây ra sự tăng sinh quá mức của mô. Đặc điểm của sẹo lồi là tăng sinh nguyên bào sợi tại vị trí tổn thương, đồng thời sản xuất collagen vượt quá mức cần thiết. Sẹo lồi được gọi như vậy vì nó phát triển quá mức so với vùng tổn thương ban đầu, lan rộng ra vùng da xung quanh và lồi lên cao hơn bề mặt da.
Hầu hết các sẹo lồi có xu hướng phát triển theo thời gian và không tự giảm đi, điều này khiến việc trị liệu sẹo lồi trở nên khó khăn và có nguy cơ tái phát cao.
Nguyên nhân gây ra sẹo lồi là gì?
Có nhiều yếu tố có thể gây ra sẹo lồi trên da, như sau:
- Nhiễm khuẩn hoặc sự hiện diện của cặn bẩn, bụi, hạt, lông, tóc, cát… trong vết thương làm cản trở quá trình lành tổn thương. Ngoài ra, phản ứng viêm cũng có thể kích thích tăng sinh nguyên bào sợi và dẫn đến hình thành sẹo lồi.
- Yếu tố cơ địa: một số người có cơ địa dễ bị sẹo lồi và hình thành các vết sẹo lồi một cách dễ dàng.
- Xử lý chấn thương không đúng cách: bất kỳ tổn thương nào trên da, nếu không được vệ sinh sạch sẽ, bị nhiễm trùng hoặc không loại bỏ hoàn toàn cặn bẩn trên bề mặt da, hoặc cách băng bó không đúng cách, đều có thể dẫn đến sẹo lồi. Ngoài ra, việc kéo căng da trong vùng tổn thương hoặc việc khâu không đúng với lớp giải phẫu cũng làm tăng nguy cơ hình thành sẹo lồi.
- Việc nặn, cạy mụn không đúng cách: những người có cơ địa dễ bị sẹo lồi, nếu nặn hoặc cạy mụn không đúng cách, có thể khiến vi khuẩn xâm nhập vào da và gây tổn thương, dẫn đến sẹo lồi.
- Chế độ ăn sau khi có tổn thương trên da: trong quá trình phục hồi của vết thương trên da, việc ăn những loại thực phẩm có thể tăng khả năng hình thành sẹo lồi cũng có thể gây ra loại sẹo này.
Cấu tạo da và quá trình hình thành sẹo lồi
Da bao gồm ba lớp chính: thượng bì (hay còn gọi là biểu bì), trung bì (tổ chức mô colagen) và hạ bì (bao gồm mô mỡ và mạch máu). Khi thượng bì bị rách, tạo thành vết thương, nếu vết rách nhỏ hơn 1cm, thượng bì có khả năng tự hàn lại, da sẽ liền mà không để lại sẹo.
Khi vết rách vượt quá 1cm, thường thượng bì không thể tự hàn lại được và hạ bì sẽ nổi lên nối hai mép thượng bì, tạo thành sẹo.
Đôi khi, mô colagen phát triển quá mức, làm nổi lên và hình thành những vết sẹo lồi, có kích thước lớn hơn và cứng hơn so với ban đầu. Đây được gọi là sẹo lồi. Tuy nhiên, cũng có những sẹo lồi xuất hiện ở các vùng không có tiền sử chấn thương. Sẹo lồi thường gây ngứa hoặc đau, và không tự giảm đi, thậm chí có thể phát triển trở lại sau khi được loại bỏ.
Sẹo lồi thường xuất hiện ở các vị trí như ngực, tai, khuôn mặt, bụng và các chi. Sẹo lồi cũng có thể xuất hiện ở các vùng tổn thương như vết bỏng, vết rách do tai nạn, vết cắt từ phẫu thuật, v.v. Mặc dù sẹo lồi không gây nguy hiểm cho sức khỏe, nhưng nó có thể gây mất thẩm mỹ.
Cách xác định sẹo lồi như thế nào?
Có nhiều yếu tố tùy thuộc vào cơ địa của từng người mà triệu chứng và dấu hiệu của sẹo lồi có thể khác nhau. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp của sẹo lồi:
- Vị trí vết thương đã lành nhưng bề mặt da có màu hồng hoặc đỏ và không đàn hồi.
- Vùng da có đốt gồ lên, căng bóng, sờ vào cứng và chắc, không đàn hồi.
- Vùng da tiếp tục phát triển với mô sẹo lớn hơn theo thời gian.
Sẹo lồi thường có xu hướng lớn hơn vết rách da ban đầu và phát triển trong khoảng vài tuần hoặc vài tháng, tạo thành những vết sẹo lớn gây mất thẩm mỹ trên cơ thể. Sẹo lồi có thể gây ngứa, nhưng không ảnh hưởng đến sức khỏe. Vùng da xuất hiện sẹo lồi có thể có cảm giác không thoải mái, đau rát và ngứa khi tiếp xúc với quần áo hoặc các vật khác.
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ. Do mỗi người có cơ địa khác nhau, bác sĩ sẽ tư vấn để bạn lựa chọn phương án điều trị sẹo lồi phù hợp nhất.
8 cách trị sẹo lồi chuyên sâu và đạt hiệu quả cao nhất
Sử dụng thuốc tiêm corticosteroid hoặc loại thuốc khác:
- Corticosteroid có thể giảm sắc tố và kích thước của sẹo lồi nhỏ bằng cách ức chế collagenase. Thường sử dụng Triamcinolone acetonide để tiêm nhiều nhất.
- Hiệu quả của việc tiêm corticosteroid kéo dài từ 6-12 tháng. Phương pháp này có thể được lặp lại sau 1-2 tháng, tùy thuộc vào kích thước của sẹo.
Phẫu thuật để loại bỏ sẹo lồi:
- Một trong những phương pháp đơn giản nhất là cắt bỏ sẹo và sau đó tiêm corticosteroid. Thông thường, sau khi cắt bỏ sẹo, cần áp dụng điều trị kết hợp với một số loại thuốc khác như tiêm corticosteroid, băng ép, gel silicone, kem Imiquimod hoặc tiêm Interferon.
- Vết khâu sau khi cắt bỏ sẹo cần được giữ gìn trong 10-14 ngày để chất Lidocaine/Steroid không làm chậm quá trình lành vết thương.
- Đối với những vết sẹo lớn và nhiều, không thể áp dụng phương pháp cắt bỏ, bác sĩ có thể đề xuất sử dụng phương pháp làm mờ sẹo để đạt mức bằng với da xung quanh và sử dụng kem Imiquimod.
Sử dụng các tấm gel silicone:
- Các tấm gel silicone là miếng thuốc dán mềm, dạng gel được sử dụng để điều trị sẹo lồi. Phương pháp này thích hợp cho sẹo còn mới và hiệu quả càng cao đối với bệnh nhân càng trẻ.
- Việc điều trị bằng gel silicone kéo dài từ 6-12 tháng, tuy nhiên cần duy trì lâu dài và chỉ nên dán đến cuối ngày, sau đó vệ sinh vùng da được dán để đảm bảo không gây nhiễm trùng da.
Áp lạnh (phẫu thuật lạnh):
- Phương pháp này làm đông lạnh sẹo bằng nitơ lỏng (-196 độ) để phá hủy tế bào và các mao mạch. Thiếu oxy sẽ làm cho mô sẹo bị tổn thương và bong tróc, làm cho sẹo trở nên phẳng hơn. Nitơ lỏng được áp hoặc phun trực tiếp lên sẹo và mỗi lần cách nhau 2-3 tuần. Đa phần các trường hợp sẹo lồi được điều trị bằng phương pháp này đều trở nên phẳng sau 8-10 lần điều trị.
- Phương pháp này có hiệu quả từ 50-70% nếu kết hợp với tiêm steroid trong phẫu thuật, tỉ lệ đáp ứng là 84%. Hiện tượng mất sắc tố thường kéo dài trong nhiều năm.
Phương pháp điều trị sẹo lồi bằng laser
Phương pháp trị sẹo lồi bằng laser không đồng đều về hiệu quả. Thông thường, phương pháp này chỉ được khuyến nghị cho sẹo lồi mới, đang có tình trạng sinh mạch. Các loại laser được sử dụng để điều trị sẹo lồi bao gồm laser argon, laser CO2, laser neodymium, và laser nhuộm màu tia dạng xung PDL (Pulsed Dye Laser). Tuy nhiên, nghiên cứu đã chỉ ra rằng sau một thời gian dài áp dụng phương pháp này, hiệu quả không đồng nhất và tỷ lệ tái phát sẹo có thể dao động từ 40-90%.
Dưới đây là một số phương pháp điều trị sẹo lồi bằng laser:
- Thắt cuống sẹo lồi: Phương pháp này thường được áp dụng cho những sẹo lồi có cuống ở những vị trí không thể cắt hoặc bệnh nhân không muốn cắt. Bác sĩ sẽ sử dụng một loại chỉ không tan, cột chặt quanh đáy sẹo và thay chỉ mỗi tuần. Những cọng chỉ này sẽ thâm nhập sâu vào gốc sẹo, làm cho sẹo bị rụng. Trong một số trường hợp, thuốc giảm đau (acetaminophen) cũng có thể được sử dụng trong vài ngày sau khi thắt cuống sẹo lồi.
- Trị sẹo lồi bằng xạ trị: Phương pháp này sử dụng tia phóng xạ để ngăn chặn hình thành các mạch máu rối loạn trong sẹo lồi, từ đó giảm viêm và hạn chế sự phát triển của sẹo. Phương pháp xạ trị có thể kết hợp với phẫu thuật, nhưng vẫn tồn tại nguy cơ tái phát sẹo lồi. Tỷ lệ thành công của phương pháp này là 88%, tuy nhiên, có thể gây tác dụng phụ như tăng nguy cơ mắc ung thư. Trẻ em không được điều trị bằng phương pháp này.
- Băng ép Gradient (Jobst): Đây là một phương pháp hỗ trợ điều trị sẹo lồi sau phẫu thuật hoặc phỏng để ngăn ngừa tái phát. Phương pháp này cũng được sử dụng để điều trị sẹo lồi sau khi bôi một loại steroid mạnh hoặc sử dụng băng keo Flurandrenolide. Các phương pháp băng ép thường được sử dụng trong điều trị sẹo lồi bao gồm băng ace, băng thun, băng nén (Coban), băng dán tai, và băng có ống hỗ trợ.
Các liệu pháp và phương thuốc thay thế trong tương lai:
- Sử dụng tia UVA bước sóng dài – black light (340-400 nm; UVAl): Phương pháp này có khả năng giảm tái phát sẹo lồi bằng cách làm giảm số lượng tế bào mast. Các tế bào mast có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh và giúp vết thương phục hồi nhanh chóng bằng cách giải phóng các chất histamine, heparin, leukotrienes. Tuy nhiên, khi số lượng tế bào mast trong cơ thể quá nhiều, sẹo lồi có thể phát triển lớn hơn và khó tránh khỏi.
- Sử dụng thuốc uống Quercetin, một flavonoid, có tác dụng ức chế sự phát triển và co thắt các sợi collagen dư thừa trong sẹo.
- Sử dụng Prostaglandin E2 (Dinoprostone) để phục hồi và sửa chữa vết thương.
- Sử dụng chất tẩy màu mạnh (vì sẹo lồi không có trong da của người bạch tạng và trở nên trắng khi da trên sẹo lồi trở nên trắng).
- Sử dụng chất ức chế tế bào mast mạnh: giúp hạn chế sự phát triển của sẹo lồi. Các tế bào mast không chỉ tăng trong sẹo lồi mà còn có mối quan hệ chặt chẽ với các sợi collagen bền vững và tình trạng viêm của sẹo lồi.
- Liệu pháp gene.
Chăm sóc da sau điều trị sẹo lồi:
Để đạt hiệu quả tối đa sau quá trình điều trị sẹo lồi, có những điều sau đây cần được lưu ý:
- Tránh sử dụng các chất kích thích và đồ uống chứa cồn.
- Hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm có thể gây kích ứng cho da: đồ cay nóng, thịt gà, cơm nếp có thể gây viêm nhiễm; trứng gà có thể làm lan rộng vết thương; rau muống có thể kích thích sự phát triển tế bào làm tăng sự lồi của sẹo; hải sản có thể gây ngứa ngáy.
- Dưỡng da bằng cách tránh tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời ở vùng da đã điều trị, duy trì vệ sinh sạch sẽ cho vùng da mới điều trị để tránh bụi bẩn gây tổn thương, không sử dụng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc.
- Sử dụng nước muối để vệ sinh vùng da đã điều trị sẹo theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Tuân thủ lịch tái khám và điều trị theo lịch hẹn được đặt với bác sĩ.
Sẹo lồi có tái phát sau khi điều trị không?
Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị sẹo lồi nhưng chưa có phương pháp nào đạt được hiệu quả tuyệt đối. Hầu hết các phương pháp điều trị có thể gây ra tác dụng phụ và tỷ lệ tái phát cao. Thông thường, sau một thời gian điều trị, từ 2-3 năm, nguy cơ tái phát sẹo lồi vẫn tồn tại.
Sẹo lồi xuất phát từ nhiều nguyên nhân, nhưng hầu hết chỉ có thể làm mờ và giảm sắc tố, không thể loại bỏ hoàn toàn. Vì vậy, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn về phương pháp điều trị phù hợp nhất. Trên thực tế, rất nhiều người tái phát sẹo lồi do các yếu tố khách quan như không đạt được kết quả mong muốn, dẫn đến sự nản lòng và ngừng điều trị.
Kết luận
Trị sẹo lồi có nhiều phương pháp khác nhau, vì vậy để biết phương pháp phù hợp với tình trạng của bạn, nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn chính xác. Ngoài ra, nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về vấn đề này, bạn cũng có thể liên hệ với Viện thẩm mỹ Phương Đông để có thêm thông tin hữu ích.
Tham khảo ngay:
